MỘT SỐ SUY NGHĨ VỀ CÂY CẢNH
Cây cảnh (Bon Sai) ở Việt Nam
đã có từ lâu đời và đã được các cụ đúc rút kinh nghiệm và lưu truyền cho thế hệ
sau. Để có được những tác phẩm cây cảnh đẹp và thành công trong nghề cần nhiều
yếu tố cộng hưởng là:
Về người làm cây cảnh: Trước hết làm cây cảnh
phải có một trình độ văn hóa nhất định, có kiến thức về động thực vật, thổ
nhưỡng, khí hậu, thời tiết, kiến thức, kỹ thuật tạo hình chăm sóc, uốn
tỉa...v..v.. Đồng thời người làm cây cảnh phải có lòng đam mê gắn bó, kiên trì,
nhẫn lại, không ngại khó khăn, gian khổ, chịu khó học tập, nghiên cứu, tìm tòi
sáng tạo, luôn luôn không bằng lòng với những gì mình đã tạo ra.
Về gia đình: Phải được mọi người trong gia đình
tạo điều kiện, ủng hộ, giúp đỡ từ địa điểm, thời gian, công sức, vật chất và
tinh thần...
Về xã hội: Cần phải giao lưu, tham quan, học hỏi
trao đổi kinh nghiệm với những người trong lĩnh vực cây cảnh và ngoài lĩnh vực
cây cảnh qua nhiều kênh thông tin khác nhau.
Về văn hóa, tư tưởng, lịch sử, vùng miền: Văn
hóa nghệ thuật các vùng miền khác nhau, tư tưởng quan điểm nho giáo, phật giáo
khác nhau, lịch sử khác nhau nên sản phẩm làm ra có bản sắc riêng biệt.
Cây cảnh Việt Nam có các đặc điểm tính chất sau:
Tính tâm linh: Cầu mong phúc lộc thọ,
khang, ninh, cầu tài, cầu lộc, cầu con, cầu phúc, cầu danh... như hội chợ Viềng
mua cây cầu may mắn được mùa. Cây cảnh để ở nhà thờ hoặc chùa chiền, đình làng ở
những nơi tôn nghiêm, và được truyền từ đời này qua đời khác.
Tính cộng đồng làng xã: Biểu hiện ở các tác phẩm
mang chủ đề làng xã, quê hương, hoặc làm sinh vật cảnh theo vùng miền như Nam
điền, Hải hậu, Huế, Bình Định, Hậu Giang...
Tính giáo dục: Giáo dục truyền thống gia đình,
truyền thống quê hương, trung vua, trọng thầy, trọng đạo, hiếu thuận ông bà bố
mẹ, anh em hòa thuận.
Tính ước lệ: Tác phẩm Cây cảnh được thể hiện ở
ngay chủ đề của tác phẩm (Các cụ gọi là thế cây) Ví Dụ: Long Thăng, Long Giáng,
Huynh Đệ đồng Khoa,... Người làm cây cảnh phải làm cho cây cảnh biểu đạt được
nội dung trên chứ không phải yêu cầu giống như ngoài đời thật như đúc.
Tính nhân văn: Tác phẩm cây cảnh ngoài việc giáo
dục điều tốt điều lành, mong muốn gia đình hòa thuận, yên ấm,... thì đối với
người làm cây thì quý người tặng cây không tặng tiền, mong muốn tốt đẹp thì tặng
tác phẩm: Phúc Lộc Thọ, mong muốn bạn bè cùng tiến hộ tặng tác phẩm: Huynh Đệ
Đồng Khoa...v..v..
Tính nghệ thuật cao: Tác phẩm cây cảnh là một
tác phẩm nghệ thuật sống nó không những đang sống mà còn luôn luôn phát triển
cùng với năm tháng, thời gian. Nguyên liệu làm nên tác phẩm là thực vật sống.
Chính vì vậy nó luôn luôn có xu hướng phát triển tự nhiên để thoát ra khỏi sự bố
trí, sắp đặt của bàn tay con người, cho nên trong một khoảng thời gian nhất định
con người lại phải uốn tỉa, sửa sang lại để cây cảnh luôn giữ được cả hình thức
lẫn nội dung biểu đạt ban đầu.
Để có một tác phẩm cây cảnh nghệ thuật đẹp thì từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết
hoàn thành đòi hỏi phải có thời gian dài không chỉ tính bằng tháng mà có thể cả
đời người, thậm chí thế hệ nọ nối tiếp thế hệ kia mới hoàn thành được tác phẩm
đó. Nếu tác phẩm mà phải qua nhiều thế hệ thì đòi hỏi thế hệ trước truyền được
nghề cho thế hệ sau cả về nghề và ý tưởng thực hiện tác phẩm đó là một kỳ công
và không hề đơn giản chút nào.
Lịch sử giao bang giữa các quốc gia cũng đã từng ghi nhận có quốc gia này tặng
quốc gia kia vật phẩm sinh vật cảnh là cây cảnh, đá cảnh, thú cảnh…để kết tình
giao hảo, tránh đc những căng thẳng chiến tranh, thay vào đó là việc giao
thương, đi lại hữu hảo, tăng cường sự hiểu biết giữa các dân tộc.
Tính kế thừa, nối tiếp: Rất ít tác phẩm nghệ
thuật nào mà cả đời người, hoặc 2-3 đời (có thế 1 thế hệ hoặc nhiều thế hệ) cùng
đóng góp công sức, trí tuệ để hoàn thành như tác phẩm sinh vật cảnh đặc biệt là
cây cảnh (bonsai)
Với mục đích tôn vinh bản sắc sinh vật cảnh Việt Nam, tôi đã lập lên trang web vietbonsai.vn này không vì mục đích lợi nhuận. Đây là 1 trang web mở để mọi người tham gia đóng
góp ý kiến, tin bài, tự liệu, ý tưởng, thưởng lãm…kể cả việc bạn thường xuyên
tham gia truy cập trang web cũng là đóng góp 1 phần công sức nhằm cỗ vũ, tôn
vinh bản sắc Việt Nam.
Kính mong quý vị đóng góp ý kiến, tin bài, ảnh, băng hình,...v..v.. về địa chỉ:
Phạm Quốc Thể - Thôn Đọ xã Bạch Sam, huyện Mỹ Hào,
tỉnh Hưng Yên.
phamquocthe.bonsai@gmail.com
ĐT: 0321. 3945. 235. ĐTDĐ: 0989. 372. 297.
Xin chân thành cảm ơn.
|